Nu iedereen toch aan het zwartepieten is, doe ik maar even mijn chocoladen cent in het zakje. Dus, hier is het grote boek voor Sinterklaas voor december: het blackfaceboek. 

Allereerst: ik zeg niet graag “het is de schuld van de media”, maar… kijk even naar alle krantenkoppen, en dan naar de globale aankondiging van Facebook.

UPDATE (13/08/2020 – 13h00): En… Ondertussen blijkt dat ik inderdaad niet had moeten wijzen naar de media, maar eerder naar de lokale PR dienst van Facebook, die in een persbericht de focus heeft gelegd op Zwarte Piet, terwijl in de globale mededeling de focus werd gelegd op implicite hate speech. Het artikel werd in die zin aangepast.

Bovenstaand screenshot is afkomstig van de Facebook Newsroom, waar op 11 augustus een Community Standards Enforcement Report gepubliceerd werd. De Community Standards, dat zijn de regels die Facebook hanteert om er o.a. voor te zorgen dat er geen adult content op Facebook staat. Sinds 2019 is er elk kwartaal een update over welke progressie Facebook maakt in het toepassen van haar Community Standards. Want eerlijk, het toepassen van de zelf opgelegde regels is al vrij lang een issue op Facebook. Dat is ook in deze discussie relevant. Facebook heeft immers nog geen enkele concrete actie genomen. Zoals je hierboven kan lezen, is er enkel een aankondiging dat impliciete hate speech, zoals stereotypes of blackfaces, strenger beoordeeld zal worden. En dus mogelijk om te rapporteren. Zoals je ook uitdagingen kan rapporteren die een gevaar betekenen voor de deelnemer, examenvragen en/of antwoorden, geweld tegen dieren, vrouwentepels vanaf kleuterleeftijd, vandalisme of het beloven van een bak Duvel. Strikt genomen zijn al die zaken verboden en zal, na rapportering, iemand daarover moeten oordelen en al dan niet die content verwijderen. Punt is… eigenlijk zou je heel erg veel, het ene al gevaarlijker dan het andere, kunnen rapporteren. Dat wil niet zeggen dat alles plots verwijderd zal worden.

De focus van het lokale persbericht op Zwarte Piet i.p.v. op impliciete hate speech, is daarom enorm jammer. Deze regel over stereotypes is wereldwijd. Eerlijk, geloof jij dat dit (Zwarte Piet) het eerste was dat een Amerikaanse multinational dacht toen ze deze regel invoerden? “Oh nee, de Sinterklaastraditie in Vlaanderen en Nederland”? Dat dit nu gebeurt heeft een reden. Vorige maand hebben verschillende multinationals een advertentieboycott gehouden, om Facebook te vragen minder haat te verspreiden onder de naam #StopHateForProfit. De specifieke verzoeken van deze campagne kan je hier terugvinden.

Waarom deze campagne: racisme, haat en desinformatie. In die mate dat zelfs personeelsleden van Facebook zelf zich zorgen maken over de oproepen tot geweld, over democratie, enzoverder. Want ja, zo machtig is Facebook ondertussen. President Trump roept lustig op tot geweld, trekt het eerlijk verloop van verkiezingen nu al in twijfel, etc. etc. De spanning stijgt, en ook binnen Facebook is er heel, heel wat onvrede over hoe het platform hiermee omgaat.

En… terecht. Moest Facebook niet zo een krachtige tool zijn, dan zou het niet geen globaal netwerk zijn. In Myanmar bv. vond een genocide plaats, en verschillende experts wijzen naar de inactie van Facebook om haatberichten en oproepen tot geweld op het platform (duidelijke schendingen van die community standards dus) aan te pakken. Een VN-rapport stelde dat er onafhankelijk onderzoek moet komen naar hoezeer de haatberichten van politici over de Rohingya minderheid, de genocide gefaciliteerd hebben en noemde het netwerk “traag en inefficiënt” in het counteren van deze hate speech. Iets wat Facebook ook toegegeven heeft in 2018. Denk ervan wat je wil (of en hoe Facebook daar een rol in gespeeld heeft), maar dan weet je ineens waarom “Birmaans” zo een hoge prioriteit kreeg in het beoordelen van hate speech.

Hoewel Facebook aan bijna geen enkel verzoek van de #stophateforprofit campagne gevolg heeft gegeven, wordt het in de toekomst (richtlijn wordt nog niet toegepast) dus mogelijk om kwetsende karikaturen, waaronder blackfaces, te rapporteren. Andere stappen die ze al ondernomen hebben, kan je in het volledige rapport lezen.

Maar, lang verhaal kort: deze maatregel heeft een heel andere context dan Zwarte Piet. Jammer dat het zo werd voorgesteld.